Akcje

AKCJA - jest papierem wartościowym potwierdzającym częściowy udział jego właściciela w kapitale spółki akcyjnej. Akcjonariusz (właściciel akcji) ma ustalone prawa i obowiązki. Najważniejszym jest prawo do udziału w zyskach spółki (czyli do dywidendy). Poza tym akcjonariusz ma prawo uczestniczyć w Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy (WZA), posiada też prawa do informacji, zakupu akcji nowych emisji (prawo poboru) oraz do udziału w masie upadłościowej spółki.

Pierwszym krokiem na drodze emisji akcji jest uchwała WZA spółki, wyrażająca zgodę na uzyskanie przez nią statusu spółki publicznej. Następnie przygotowywany jest prospekt emisyjny - czyli dokument zawierający szczegółowe informacje o sytuacji finansowej i prawnej emitenta oraz o oferowanych papierach wartościowych i sposobie ich wprowadzenia do obrotu na rynku regulowanym lub przeprowadzeniu oferty publicznej. Składany jest wniosek do Komisji Nadzoru Finansowego o dopuszczenie akcji do obrotu giełdowego. Po uzyskaniu zgody następuje emisja akcji na rynku pierwotnym.

Akcje mogą być imienne lub na okaziciela. W przypadku akcji imiennych, akcjonariusz jest wskazany z imienia i nazwiska (lub nazwy) w dokumencie akcji. Nabywca zostaje też wpisany do prowadzonej przez spółkę tzw. księgi akcyjnej, gdzie rejestruje się wszystkich posiadaczy akcji imiennych. Akcje na okaziciela nie mają wskazanego ich właściciela, a prawa wynikające z ich posiadania przysługują temu, kto jest aktualnie ich właścicielem.

Oprócz akcji zwykłych (o takich było dotychczas) mogą istnieć też akcje uprzywilejowane. Uprzywilejowanie polega na tym, że posiadacz takiej akcji ma prawo do dwóch głosów na WZA. Poza tym właściciel ma prawo do stałej wielkości dywidendy i do pierwszeństwa udziału w masie likwidacyjnej spółki. Różne rodzaje uprzywilejowania mogą być niekiedy połączone.

Najważniejsze parametry charakteryzujące akcje to:

• wartość nominalna - stała wartość jednej akcji będąca ilorazem kapitału zakładowego oraz ogólnej liczby akcji wyemitowanych przez spółkę;

• cena emisyjna - po której inwestor nabywa akcje od emitenta - nie może być ona niższa od wartości nominalnej akcji;

• nadwyżka ceny emisyjnej nad wartością nominalną - różnica między ceną emisyjną akcji a jej wartością nominalną, kwota uzyskiwana przez emitenta z wyniku tej różnicy jest wnoszona do tzw. kapitału zapasowego;

• cena rynkowa - cena, po jakiej zawierane są transakcje kupna/sprzedaży akcji na rynku wtórnym.